اسقاط خودرو فرسوده و آموزش کامل تعویض خودرو فرسوده ۱۴۰۳
برای جلوگیری از تشدید آلودگی هوا، اسقاط خودرو فرسوده یکی از بهترین راهکارهاست. به صورت میانگین ۴۰ درصد از ناوگان حمل و نقل عمومی در سطح کشور فرسوده هستند. همچنین حدود ۷ میلیون خودروی فرسوده در حال تردد در خیابانها هستند و از ۱۳ میلیون موتور سیکلتی که تاکنون شماره‌گذاری شده، حدود ۱۰ میلیون موتور سیکلت فرسوده است. طبق ماده ۸ قانون هوای پاک، تمامی افرادِ دارای وسایل نقلیه موظف هستند، خودرو خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند. تردد وسایل نقلیه فرسوده در خیابانها، تا همین چند وقت پیش مانند نداشتن بیمه شخص ثالث خودرو از نظر قانونی مشمول جریمه بود. لغو این قانون در سال‌های اخیر گلایه پلیس راهور را به همراه داشته است.
خوشبختانه ثبت نام طرح نوسازی خودرو فرسوده ایران خودرو برای خودروهای غیرتاکسی، ویژه متقاضیان جدید، از سوی این شرکت از مرداد ۱۴۰۳ آغاز شده است. اما از کجا بدانیم خودرویی اسقاطی است یا خیر و چه راهکارهایی درباره خودرو فرسوده وجود دارد؟ در این مقاله از مجله بیمه‌دات‌کام با ما همراه باشید تا در مورد تعویض خودرو فرسوده اطلاعات جامعی را با شما در میان بگذاریم.
شرایط ثبت نام ایران خودرو برای متقاضیان خودرو فرسوده
شرایط ثبت نام طرح نوسازی خودرو فرسوده ایران خودرو برای خودروهای غیرتاکسی، ویژه متقاضیان جدید، از سوی این شرکت اعلام شده است. ثبت درخواست خرید خودرو برای متقاضیان طرح فرسوده ایران خودرو، از روز چهارشنبه مورخ ۱۴۰۳/۰۵/۲۴ آغاز شده و تا روز جمعه مورخ ۲ شهریورماه ۱۴۰۳ ادامه دارد. در این مرحله از طرح فرسوده ایران خودرو، ۲۰ درصد از ظرفیت فروش محصولات ایران خودرو به متقاضیان مشارکت در طرح نوسازی وسایل نقلیه فرسوده تخصیص یافته است.
برای ثبت نام متقاضی موارد زیر باید رعایت شود:
- فرد ثبت نام کننده مالک خودروی فرسوده باشد.
- مدل خودروی فرسوده برای سال ۱۳۸۵ یا قبل از آن باشد.
- آخرین خرید خودرو از شرکت‌های خودروسازی داخلی توسط متقاضی، مربوط به ۴ سال قبل باشد.
- متقاضیان طرح نوسازی ایران خودرو، نیازی به افتتاح حساب وکالتی و مسدودسازی وجه در نزد بانک‌های عامل را ندارند.
نکات مهم درباره اسقاط خودروی فرسوده
پس از تخصیص خودرو و شروع فرایند اسقاط خودروی فرسوده امکان مشارکت در طرح‌های جایگزینی آتی برای متقاضی مقدور نیست. همچنین همه متقاضیانی که در سایر طرح‌های جایگزینی (گروه خودروسازی سایپا، گروه بهمن و …) مشارکت و نسبت به تکمیل وجه اقدام نموده‌اند، امکان مشارکت در طرح‌های جاری و آتی را نخواهند داشت.
امکان ثبت نام در طرح فروش گروه صنعتی ایران خودرو تنها برای مالکان خودروهای فرسوده با کاربری “سواری” و “وانت” ممکن خواهد بود. در صورت بروز هرگونه مشکل برای ثبت نام در طرح فروش محصولات گروه صنعتی ایران خودرو متقاضیان می‌توانند از طریق تماس با شماره ۰۹۶۴۴۰ مرکز ارتباط با مشتریان گروه صنعتی ایران خودرو، نسبت به کسب اطلاعات بیشتر اقدام کنند.
خودروی فرسوده و ویژگی‌های آن
خارج کردن خودروی فرسوده از چرخه حمل و نقل، امری حیاتی محسوب می‌شود. و در کشور ما حدود ۷۰ درصد از ناوگان حمل و نقل عمومی، دچار فرسودگی است.
ابتدا باید بدانیم به چه خودرویی فرسوده می‌گویند؟ عوامل زیادی در فرسودگی خودرو نقش دارند از جمله:
- سن خودرو
- میزان کارکرد
- شرایط فرهنگی و اقتصادی جامعه
- رشد تکنولوژی
در کل خودرویی فرسوده‌است که از لحاظ ایمنی، میزان آلایندگی و کیفیت در شرایط مناسب نباشد و نتواند معیارهای سلامت فنی را پاس کند.
در ابتدای اجرای طرح خودرو فرسوده تنها معیار فرسودگی اتومبیل، سن آن در نظر گرفته می‌شد. با بررسی بیشتر، به این نتیجه رسیدند که سن خودرو به تنهایی معیار مناسبی برای از دور خارج کردن خودرو نیست. ملاک دیگری برای اخذ معاینه فنی خودرو در نظر گرفته‌شد. طبق این معیار، در صورتی که خودرویی، نمی‌توانست برای دو دوره متوالی، معاینه فنی را پاس کند، فرسوده تلقی می‌شد. طبق این قانون، مالکانی که خودروی آنها به سن مرز فرسودگی رسیده‌است، موظف هستند در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری به مراکز معاینه فنی، مراجعه کنند. به این ترتیب و با بررسی دوره‌های بیشتر، هم آلودگی هوا و هم میزان تصادفات کاهش می‌یابد.
سن اسقاط خودرو و سن مرز فرسودگی
در جدول زیر سن اسقاط خودرو به تفکیک نوع وسیله نقلیه آورده شده است:
| نوع وسیله نقلیه | سن اسقاط |
| خودروهای سواری شخصی | ۲۰ سال |
| خودروهای تاکسی | ۱۰ سال |
| اتوبوس | ۱۰ سال |
| مینی بوس | ۱۵ سال |
| کامیون و کامیونت | ۱۶ سال |
| موتورسیکلت | ۱۰ سال |
| وانت | ۱۵ سال |
در جدول زیر نیز سن مرز فرسودگی برای وسایل نقلیه مختلف و تعداد دفعات مراجعه به مراکز فنی در سال آورده شده‌است:
| نوع وسیله نقلیه | نوع سوخت | سن مرز فرسودگی | تعداد دفعات مراجعه به مراکز فنی در سال |
| خودروهای شخصی (سواری، ون) | ۱۵ | ۲ (هر ۶ ماه یک‌بار) | |
| خودروهای عمومی (سواری، ون) | بنزینی و دوگانه سوز | ۸ | ۴ (هر ۳ ماه یک‌بار) |
| گازسوز | ۱۰ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| برقی | ۱۴ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| وانت | گازسوز و بنزینی | ۱۴ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) |
| دوگانه سوز و دیزلی | ۱۳ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| اتوبوس درون شهری | دیزلی و پایه گازسوز | ۱۰ | ۴ هر ۳ ماه یک‌بار |
| برقی | ۲۰ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری | دیزلی | ۸ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) |
| پایه گازسوز | ۱۰ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| برقی | ۲۰ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| اتوبوس برون شهری و کشنده | ۱۰ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| کامیون و کامیونت | ۱۶ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) | |
| موتورسیکلت | بنزینی کاربراتوری | ۵ | ۲ (هر ۶ ماره یک‌بار) |
| بنزینی انژکتوری | ۶ | ۲ (هر ۶ ماره یک‌بار) | |
| برقی | ۱۲ | ۲ (هر ۶ ماره یک‌بار) | |
| سواری دولتی | ۱۳ | ۳ (هر ۴ ماه یک‌بار) |
در بررسی فرسودگی سن خودرو، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- سن فرسودگی خودرو، از تاریخ تولید آن محاسبه می‌شود.
- در صورت تعویض موتور یا گیربکس خودرو، سن فرسودگی آن، تغییر نخواهد کرد.
- خودروهایی که دارای پلاک عمومی (زرد رنگ) هستند، باید ۵ سال زودتر از موعد مقرر، اسقاط شوند.
علاوه بر موارد بالا، با رعایت کردن شرایط زیر دو سال به سن مرز فرسودگی افزوده می‌شود:
- نصب پالایشگر دوده استاندارد برای خودروهای دیزلی، حداقل یک‌سال پیش از رسیدن به سن مرز فرسودگی
- تعویض کاتالیست استاندارد و سیستم اگزوز برای تاکسی‌ها
نکته: تعیین سن فرسودگی یکی از قوانینی بود که بر مبنای آن محدودیت‌هایی برای خودروهای فرسوده تعیین می‌شد. با انحلال قانون سن فرسودگی، مبنای فعالیت وسایل نقلیه، دریافت برگه معاینه فنی شد و هر خودرو تا مادامی که می تواند معاینه فنی دریافت کند، باید در چرخه استفاده باشد.
خبر اسقاط ماشین‌های فرسوده و واردات خودرو؛ افزایش قیمت وسایل نقلیه اسقاطی پیش از تصویب طرح
پس از ارائه طرح‌های مختلف مانند واردات خودروی دست دوم، این بار بحث خودروهای فرسوده به میان آمد. علی آبادی، وزیر وقت صمت، در تاریخ هشتم مرداد ۱۴۰۲ اعلام کرد مقررات مربوط به واردات خودروی کارکرده تا ۱۰ روز دیگر به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود. اما در تاریخ ۱۸ مرداد خبری از مقررات جدید نشد تا روز ۲۳ مرداد که این آیین‌نامه به دست مسئولین مجلس رسید.
چند روز پس از دریافت مقررات جدید، رشیدی کوچی، یکی از نمایندگان مجلس، به صورت غیر رسمی برخی از قوانین در نظر گرفته شده را اعلام کرد. طبق اطلاعات مطرح شده، این آیین‌نامه دارای دو بند مهم در خصوص خودروهای فرسوده بود. اول صاحبان ماشین‌های فرسوده، می‌توانستند به ازای اسقاط یک خودرو، یک ماشین خارجی وارد کنند؛ بر اساس این طرح، این امکان برای هر فرد، هر ۱۰ سال یک بار وجود داشت.
مورد دوم در رابطه با تولیدکنندگان داخلی بود؛ در صورت تصویب این قانون، خودروسازان داخلی برای تولید محصولات جدید باید گواهی اسقاط خودرو داشته باشند. نسبت در نظر گرفته شده برای تولیدکنندگان یک به یک نبود و با توجه به نوع کاربری وسیله نقلیه تفاوت داشت. مثلاً برای تولید یک کامیون کشنده، خودروساز باید باید ۱۶ گواهی اسقاط ماشین فرسوده داشته باشد. این عدد برای تاکسی برابر ۲، موتور سیکلت ۷ و مینی‌بوس ۵ گواهی در نظر گرفته شده است.
در جدول زیر، رابطه تعداد گواهی مورد نیاز برای تولید یک خودروی جدید را مشاهده می‌کنید: (توجه داشته باشید که این طرح هنوز تصویب نشده است و مشخص نیست چه زمانی به تصویب و اجرایی شود.)
| نوع کاربری | تعداد گواهی مورد نیاز |
| تاکسی | ۲ عدد |
| وانت تا ۱ تن | ۲ عدد |
| وانت بیشتر از ۱ تن | ۳ عدد |
| ون نوع M1 | ۳ عدد |
| مینی‌بوس و ون نوع M2 | ۵ عدد |
| اتوبوس | ۱۴ عدد |
| کامیونت | ۳ عدد |
| کامیون سبک | ۵ عدد |
| کامیون متوسط | ۱۲ عدد |
| کامیون سنگین | ۱۴ عدد |
| کامیون کشنده (تریلی) | ۱۶ عدد |
دلیل افزایش قیمت ناگهانی خودروهای فرسوده
پس از انتشار خبرهای مربوط به اسقاط وسیله نقلیه و واردات یا تولید خودروی جدید، بازار خودرو منفجر شد! مالکان خودروی فرسوده پس از شنیدن این خبر، خودروهای خود را ارزشمند دانسته و حاضر نشدند آنها را به قیمت قبل معامله کنند. این موضوع تا جایی ادامه پیدا کرد که قیمت خودروهایی نظیر پیکان مدل ۱۳۷۵ در برخی سایت‌ها توسط صاحبان این خودروها ۴۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شد. هر چند پس از چندی قیمت‌ها به تعادل رسید. طبق صحبت‌های دبیر انجمن مراکز اسقاط، واردات خودرو باعث افزایش قیمت خودروهای فرسوده نمی‌شود.
ماشین اسقاطی معمولاً ۱۰% قیمت خودروی نو ارزش دارد. به همین خاطر با واردات خودرو و کاهش قیمت محصولات داخلی، خودروهای اسقاطی نیز ارزان‌تر خواهند شد.
اسقاط کردن خودروهای فرسوده
برای اسقاط خودرو فرسوده وامی به مالکان داده می‌شود تا بتوانند خودرو جدید خریداری کنند. مبلغ این وام برای شهرهای مختلف متفاوت است. این عدد در کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان و مشهد بیشتر از سایر شهرها است. علاوه بر این مبلغ، هزینه مشخصی بابت اسقاط خودرو فرسوده از متقاضی کسر می‌شود. در خصوص میزان وام سال ۱۴۰۳ برای خودروهای فرسوده هنوز اطلاعاتی منتشر نشده‌است. اما طبق قانون مصوب سال ۱۴۰۲، خودروسازان داخلی موظف‌اند حداقل ۲۰% از ظرفیت فروش خود در هر دوره نام نویسی را به طرح تعویض خودروهای فرسوده اختصاص دهند.
طرح نقدی اسقاط ماشین
در طرح نقدی اسقاط خودرو، پس از ثبت نام مالک اتومبیل در مراکز اسقاط، دولت ماشین فرسوده را در مراکز اسقاط خودرو تحویل می‌گیرد. با بررسی اتومبیل، وجهی به صاحب ماشین پرداخت می‌شود.
خودروهایی که در این طرح قرار می‌گیرند به شرح زیر هستند:
- خودروی سواری سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۵
- خودروی وانت سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۸۵
- خودرو ون سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۸۵
- خودروی کامیونت، کامیون، مینی بوس، اتوبوس و خاور، سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۸۵
- موتورسیکلت سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۵
در هنگام ثبت نام در سامانه، مشخصات مالک، مشخصات وسیله نقلیه و نوع سند آن را باید وارد کنید. پیش از ثبت نام در سامانه باید کلیه خلافی خودرو، عوارض و مالیات مربوط به وسیله نقلیه خود را پرداخت کرده‌باشید و در هنگام تحویل به مراکز اسقاط، آنها را ارائه دهید.
قیمت اسقاط خودرو ۱۴۰۳
طبق گفته محمود مشهدی شریف (رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط)، قیمت خودروهای اسقاطی با توجه به کیفیت ماشین اسقاطی بین ۳۵ تا ۴۵ میلیون تومان و قیمت لاشه ماشین اسقاطی نیز بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است.
بر اساس آیین نامه سن خودروهای فرسوده (۱۴۰۳) خودروهای شخصی که ۲۰ تا ۲۵ سال عمر داشته باشند، سه گواهی اسقاط دریافت می‌کنند. قیمت هر گواهی ۳۵ میلیون تومان است.
طرح جایگزین
علاوه بر طرح نقدی، طرح دیگری با عنوان طرح جایگزین وجود دارد که طبق شرایطی شما می‌توانید، خودروی فرسوده خود را با خودروی جدید، جایگزین کنید.
شما در این طرح می‌توانید هم از طریق سایت و هم از طریق مراجعه حضوری به نمایندگی‌های خودروسازی مربوطه، ثبت‌نام را انجام دهید. پس از ارائه اسناد مربوطه به نمایندگی، خودروی فرسوده شما تحویل گرفته‌می‌شود و از طرف شرکت خودروساز به بانک معرفی می‌شوید. با ارائه معرفی‌نامه به بانک، وامی از طرف بانک برای خرید خودروی جدید به شما داده‌می‌شود. البته این طرح که در موضوع بودجه سال ۱۴۰۰ به آن اشاره شده‌بود و طبق آن شرکت ایران خودرو مجری اصلی این طرح بود که اساساً تاکسی‌ها با خودروی سمند تعویض می‌شدند. اما این طرح اکنون در حالت تعلیق قرار دارد.
تخصیص سهمیه جایگزین خودروهای فرسوده در پیش فروش خودرو
در سومین مرحله از فروش خودرو در سامانه یکپارچه، ۲۰% ظرفیت خودروهای عرضه شده با در قرعه کشی به طرح اسقاط خودرو اختصاص داده شده است. شرط تحت پوشش قرار گرفتن در این طرح، ثبت مشخصات اتومبیل در سامانه حمل و نقل سوخت است که باید از قبل انجام شده باشد. در واقع کد ثبت نامی توسط سازمان حمل و نقل استعلام می‌شود و در صورت تائید، مالکان خودرو می‌توانند از این سهمیه استفاده کنند. البته فقط محصولات چهار شرکت خودروساز یعنی ایران خودرو، سایپا، آرین موتور (شاسی بلند لاماری ایما) و مکث موتور (پیکات کلوت) مشمول این طرح هستند.
انتقال تخفیف بیمه خودروی اسقاطی
در صورتی که خودروی دارای چند سال تخفیف بیمه شخص ثالث تحویل اسقاطی شده باشد، صاحب ماشین می تواند با در دست داشتن برگ اسقاط و ته برگ بیمه نامه برای انتقال تخفیفات به خودروی جدید اقدام نماید. ضمن اینکه تمام سالهایی که بیمه به پلاک و اسم شما رد شده باشد را می توانید به راحتی انقال دهید و از آن برای ماشین جدیدتان در زمان خرید بیمه استفاده نمایید.
مدارک مورد نیاز ثبت نام در طرح خودرو فرسوده
مدارک لازم برای ثبت نام طرح خودرو فرسوده از طرف سازمان مدیریت حمل و نقل و سوخت سازمان راهداری مشخص می‌شود. این مدارک به شرح زیر هستند:
- سند قطعی یا سند وکالتی خودرو فرسوده
- کلیه مستندات خودرو مانند: پرداخت خلافی، عوارض شهرداری و مالیات
- ثبت مشخصات مالک در سامانه نوسازی خودروهای فرسوده
- ثبت سایر مشخصات خودرو در سامانه نوسازی خودروهای فرسوده از قبیل: رنگ خودرو، شماره شاسی، شماره موتور، شماره انتظامی
بیمه بدنه راهی برای جبران خسارات
یکی از مواردی که رانندگان با داشتن آن می‌توانند، کمی آسودگی خاطر داشته‌باشند، بیمه بدنه خودرو است. مطالعه مقاله (بیمه بدنه چیست) را از دست ندهید. این روزها کارشناسان تاکید به خرید بیمه بدنه دارند؛ چون بهترین راه برای جبران خسارات وارد شده به بدنه خودرو است. اما یکی از دغدغه‌های افراد، خرید بهترین و ارزان‌ترین بیمه بدنه است. برای خرید بهترین بیمه بدنه می‌توانید به سایت بیمه دات کام مراجعه کنید و اقدام به خرید بیمه بدنه کنید.
اگر چه طرح اسقاط خودرو فرسوده ممکن است کمی برای صاحبان اتومبیل دردسر ساز و هزینه بر باشد؛ اما همیشه هر قانونی که ما را کمی به خرج بیاندازد، قانون بد تلقی نمی‌شود. اگر بدانیم که اسقاط ماشین‌های کهنه در نهایت به نفع ما است، این کار مهم را در اولویت قرار می‌دهیم. حتی اگر خودرو ما به سن فرسودگی هم نرسیده باشد باید کمی در مورد این امر مهم دقت بیشتری کنیم. هر چه زودتر از شر ماشین فرسوده خود خلاص شویم در هزینه‌های خود صرفه جویی کرده‌ایم.